5. Sociaal domein

5.5 Gezondheidszorg

Gezondheid is meer dan ‘niet ziek zijn’. Gezondheid gaat ook over meedoen in de maatschappij, zingeving en je goed en gelukkig voelen in de omgeving waar je leeft. We zetten hier als gemeente op in vanuit verschillende invalshoeken; de leefomgeving, de gemeenschap en door gebiedsgericht te werken in specifieke wijken (wijkaanpak).

We richten de leefomgeving zo in dat deze gezond, veilig en groen is. Een gezonde fysieke leefomgeving nodigt uit tot elkaar ontmoeten, bewegen en sporten, en gelegenheden om kunst en cultuur te maken en te bezoeken. In het kader van de Omgevingswet nemen we in de afweging en besluitvorming met betrekking tot de leefomgeving al deze elementen mee.

Naast een gezonde fysieke leefomgeving is een sterke sociale basis cruciaal voor meedoen en welbevinden van onze inwoners. De sociale basis gaat om wat mensen samen doen, de gemeenschap. Samen leven, wonen, werken en recreëren. We ontwikkelen in 2024 een visie en een uitvoeringsplan voor versterking van de sociale basis. Dit is een vereiste in het kader van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en gaat hand in hand met de ontwikkelingen met betrekking tot de koers sociaal domein.

Samen met onze samenwerkingspartners zetten we in op ‘positieve gezondheid’ in de gezonde wijkaanpak. Dit doen we in het kader van het verkleinen van sociaal-economische gezondheidsverschillen in twee wijken in onze gemeente, onder de vlag van gezondheidscampagne ‘Gezond je ding doen’.

Cool De Fryske Marren (samenwerking met Cool SWF) is gestart onder de naam OKO (Opgroeien in een Kansrijke omgeving; gebaseerd op IJslands preventiemodel). Door middel van een integrale en preventieve werkwijze met scholen, ouders/opvoeders, jongerenwerkers en andere professionals in de buurt, willen we jongeren gelukkiger en gezonder op laten groeien en voorkomen dat jongeren gaan drinken, roken of drugs gaan gebruiken. We hebben op basis van de ingevulde vragenlijsten van de OKO-monitor met alle partijen in een dialoogsessie bepaald welke veranderpunten we willen aanpakken. Voor elk veranderpunt kiezen we samen de best passende en werkende aanpakken en activiteiten. Dit kunnen bestaande aanpakken maar ook nieuwe activiteiten zijn die we vanaf dit schooljaar (september) opstarten. Belangrijk is daarbij dat de activiteiten en aanpakken de beschermende factoren versterken en de risicofactoren verminderen.

Onze gemiddelde leeftijd wordt steeds hoger. Het aantal ouderen in onze samenleving neemt daardoor toe. Tegelijkertijd is bekend dat de zorg hier niet voldoende aanbod voor heeft.

We werken zowel regionaal als lokaal samen met maatschappelijke organisaties en medeoverheden in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA) om de keten van ondersteuning en zorg toekomstbestendig te maken en te behouden. De regionale samenwerking vindt plaats via het Friese Integraal Zorgakkoord (FrIZA).

Dat doen we door het versterken van de sociale basis met inzet op gezondheid, preventie en welzijn.  Ook richten we ons op meer normaliseren en minder medicaliseren en diagnosticeren. De aanpak ‘Welzijn op recept’ is hier binnen De Fryske Marren  een concreet voorbeeld van. We zetten in op de ketenaanpak valpreventie. Het worden van een dementievriendelijke gemeente nemen we op in de wonen-welzijn-zorgvisie.

De extra inzet om de keten van ondersteuning en zorg toekomstbestendig te maken en te behouden wordt deels bekostigd uit tijdelijke rijksmiddelen.

Onbegrepen gedrag
Binnen ons sociaal wijkteam is een specialistische team voor inwoners met onbegrepen gedrag. Dit team werkt o.a. samen met GGZ en VNN in Fact+ en vormt daarmee een netwerksamenwerking in de eerste en tweede lijn.

Mensen met een zorgvraag wonen vaker en langer zelfstandig. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die uitstromen uit instellingen waar zij zorg ontvangen en zelfstandig wonen met begeleiding, zoals mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische aandoening. Het gaat ook om ouderen die zelfstandig blijven wonen, al dan niet in hun huidige huis. Met de Wonen-Welzijn-Zorgvisie geven we invulling aan de opgaven in het kader van het landelijke programma’s vanuit het Rijk: 'Een thuis voor iedereen' en 'Wonen en zorg voor ouderen'. Daarbij zijn gemeenten op grond van de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting verplicht om voor 2026 een Wonen-Welzijn-Zorgvisie op te stellen.

We gaan voor een breed gedragen visie met de maatschappelijke opgaven en ambities voor wonen, welzijn en zorg voor inwoners met een zorg- of ondersteuningsvraag. Om dit te bereiken is de betrokkenheid van de vele stakeholders van groot belang. Hiervoor hebben we diverse  stakeholdersbijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten zijn goed bezocht en hebben veel input gegeven voor de conceptvisie, die op dit moment wordt opgesteld.

In april en juli 2024 is de raad met een raadsmemo geïnformeerd over de voortgang van het traject.

De raad heeft op 28 februari 2024 het Integraal veiligheidsplan 2024-2027 vastgesteld. In dit plan zijn de beleidsprioriteiten en kaders voor de komende vier jaar opgenomen. We geven behalve aan onze reguliere veiligheidstaken, de komende jaren extra aandacht aan de veiligheidsthema's 
·        bestrijding van ondermijning
·        bevorderen van digitale veiligheid en tegengaan van cybercriminaliteit
·        zorg en veiligheid verbinden 

Het uitvoeringsplan veiligheid 2024-2025 is op 23 juli 2024 door het college vastgesteld en ter kennisname gedeeld met de raad.